به گزارش خبرنگار مهر، برنامه «جوان بمان» در رادیو گفت و گو پیرامون موضوع راهکارهای اصلاح الگوی فرزندآوری در ایران و با حضور سید محمدرضا رشیدی آل هاشم عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع)، نویسنده و پژوهشگر جمعیت و صالح قاسمی دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت و پژوهشگر جمعیت و ارتباط تلفنی با محمد اسماعیل سعیدی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی روی آنتن رفت.

در ابتدای برنامه رشیدی با تأکید بر لزوم آسیب شناسی موضوع جمعیت در کشور اظهار داشت: اگر ما موضوع جمعیت را آسیب شناسی دقیقی کنیم می‌توانیم مهندسی مجددی در جهت اصلاح الگوی فرزندآوری داشته باشیم. سیاست جمعیتی صرفاً به معنای افزایش یا کاهش جمعیت نیست و با عوامل متعددی در ارتباط است.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) افزود: با توجه به تغییرات سبک زندگی در چهل سال اخیر ما از خانواده گسترده ایرانی هم اکنون به خانواده هسته‌ای و بدون فرزند رسیده‌ایم.

این پژوهشگر جمعیت مطرح کرد: یکی از راهبردهای دینی و اسلامی در زمینه فرزندآوری این است که هرگز فرزندان خود را به خاطر تنگ دستی نکشیم و از بین نبریم. در حال حاضر به خاطر تغییر سبک زندگی، خیلی از خانم‌ها به خاطر راحتی خودشان تمایلی به فرزند دار شدن ندارند و مردان هم تصور می‌کنند فرزند بیشتر باعث فشار اقتصادی بیشتر به آنها می‌شود و تمایلی به فرزند دار شدن نشان نمی‌دهند.

وی با تاکید بر اینکه ما باید یک ساختار فرهنگی درونی دینی اسلامی و راهبردی را ایجاد کنیم افزود: امروز لازمه اقتصاد مقاومتی افزایش جمعیت است. در بخش اقتصاد مقاومتی اگر به دنبال تولید و اشتغال هستیم باید به نیروی جوان معطوف شویم که آن هم در قالب فرزندآوری افزایش می‌یابد. بنابراین ما با توجه به فرهنگ و اعتقاداتمان باید این مسئله مهم را فرهنگ سازی کنیم و به شکل قانونی دربیاوریم.

وجود سالانه حدود ۸ هزار سقط غیرقانونی در کشور

در ادامه این برنامه، صالح قاسمی با بیان اینکه امروز سالمندی جمعیت تنها مختص ایران نیست و بسیاری از کشورهای دنیا با این موضوع دست به گریبان هستند گفت: بسیاری از این کشورها سال‌ها قبل از ما، این بحران‌ها را درک کردند و دقیقاً در همان زمانی که ما را به کنترل جمعیت دعوت می‌کردند خودشان در حال افزایش جمعیت کشورشان بودند.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت بیان کرد: متأسفانه با اینکه خیلی از مدیران و سیاست گذاران کشور ما در بسیاری از موضوعات نگاه تعبدی نسبت به غرب دارند اما در اینگونه موضوعات از تجربه غرب استفاده نکردند.

قاسمی عنوان کرد: راهکارهای اصلاح الگوی فرزندآوری بر اساس تجربه جهانی از سال‌ها پیش به دو دسته کلی راهکارهای قانونی و راهکارهای فرهنگی تقسیم می‌شوند که پیش شرط‌هایی دارند. نخست اینکه همه جامعه اعم از مسئولان و عموم مردم اهمیت یک مقوله را درک کنند و دوم، همه ظرفیت‌های نظام برای اصلاح الگوی فرزندآوری فراهم شود همچنان که این مسئله برای کنترل جمعیت در ایران به وقوع پیوست.

وی با بیان اینکه در صورت فراهم شدن این دو پیش شرط می‌توان با استفاده از تجربه جهانی می‌توان به اصلاح الگوی فرزندآوری در ایران دست یافت، افزود: چهار سال و نیم از ابلاغ سیاست‌های جمعیتی گذشته اما هنوز قانونی برای تحقق این سیاست‌ها در کشور وجود ندارد. تجربه جهانی در رابطه با راهکار قانونی و قوانین تشویقی و تنبیهی برای ترغیب خانواده‌ها به فرزند فرزندآوری بیشتر خیلی شفاف است. وام ازدواج، هدیه تولد، مرخصی زایمان و تربیت کودک، تأمین هزینه‌های درمان اعم از درمان‌های ناباروری و زایمان و غیره، معافیت‌های مالیاتی و حق بیمه‌ای امروز از حمله قوانین تشویقی هستند که امروز در دنیا خیلی رایج اند.

قاسمی یادآور شد: ما علاوه بر قوانین تشویقی باید قوانین تنبیهی هم داشته باشیم که البته باید بومی سازی شده باشد. جرم انگاری هر گونه اقدام کنترل جمعیتی در کشور یکی از فوریت‌های قانونی کشور ماست که انجام نشده است.

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت گفت: با کمال تأسف در زمانی که ما از هر چیزی محروم بودیم لوازم پیشگیری از باروری مانند سیگار آزاد بود و این یک علامت سوال است که چرا اینگونه وسایل که آینده جامعه را به مخاطره می‌اندازد به راحتی عرضه شود.

قاسمی تصریح کرد: سالانه بیش از ۳۵۰ هزار سقط در کشور اتفاق می‌افتد که ۸ تا ۹ هزار سقط قانونی است و مابقی آن بدون مجوز انجام می‌شود. در حال حاضر قانونی جامع و مدون برای جلوگیری از اینگونه سقط‌های انتخابی با تمام عوارض و پیامدهایی که برای فرد و جامعه مترتب است نداریم.

بررسی طرح تعالی جمعیت و خانواده در مجلس پیش از سال ۹۸

در پایان این برنامه، سعیدی نماینده مجلس گفت: مجلس نهم و دهم برنامه‌هایی را در این راستا آغاز کردند. آخرین موردی که ما در کمیسیون در دست بررسی داریم و مراحل نهایی خود را در کمیته جمعیت می‌گذارند طرح تعالی جمعیت و خانواده است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بیان داشت: این طرح بعد از بحث بودجه، در صحن علنی مجلس مطرح و تصویب خواهد شد. کارهای کارشناسی این طرح به پایان رسیده و و قبل از فرا رسیدن سال نو به صحن علنی مجلس خواهد رفت.

سعیدی در خاتمه گفت: این طرح مجموعه‌ای از اقدامات و تکالیف در حوزه فرهنگی و قانونی برای دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی است.